Brussel, 25 mei 2023
Na een reeks incidenten die de veiligheid van maatschappelijk werkers en hulpbehoevenden in verschillende opvangdiensten rond het Zuidstation in gevaar brachten, hebben wij met bezorgdheid maar niet zonder inzicht geroepen: “Een snel toenemende kwetsbaarheid van grote delen van de bevolking en een systematisch gebrek aan oplossingen vormen een explosieve mix”.
In het licht van direct geweld is een spontane reactie gericht op veiligheid en preventie. Onze onmiddellijke intentie is om het minimale welzijn van de teams te behouden, aangezien zij sowieso risico lopen in een laagdrempelige en frontlinieopvang. Echter, een louter veiligheidsgerichte aanpak is ontoereikend en voldoet niemand volledig.
Wij, laagdrempelige en frontlinieorganisaties, benadrukken het verband tussen het geweld dat de teams ervaren en het schrijnende gebrek aan oplossingen die zij kunnen aanbieden, vergemakkelijken en verkennen. Wanneer men zich slechts kan inschrijven op eindeloze wachtlijsten voor sociale huisvesting, maanden moet wachten op psychiatrische bedden, behandelingscentra voor verslaving chronisch overvol zijn, regularisaties mondjesmaat en op basis van vage criteria plaatsvinden en duizenden jongeren “kiezen” om de rug toe te keren aan een samenleving die hen geen echte perspectieven biedt, en waar het aantal daklozen lijkt te groeien samen met het aantal ongebruikte gebouwen… dan is ontmoediging en woede de meest voorspelbare, normale en legitieme reactie.
Vaak beperkt tot het uitspreken van “Sorry, hou vol… en succes!”, werken de terreinmedewerkers op een mijnenveld van bommen die “geen oplossing” zijn. En laten we niet vergeten dat door mensen aan te sporen aankloppen bij een deur die in werkelijkheid vaak niet eens bestaat, we deze mensen en het maatschappelijke gebrek aan echte oplossingen onzichtbaar maken. Wij, laagdrempelige en frontlinieorganisaties, zijn het overloopreservoir van het falende systeem en de slachtoffers die het creëert. Wij bevinden ons aan het einde van een lange reeks “gemiste afspraken” tussen de samenleving en mensen met een getroebleerd levenspad, soms al sinds hun vroege jeugd. We zijn de pleisters op een niet-bestaande band voor velen, we zijn evenzeer “uitgeput” als uitgeput van oplossingen.
Wij zijn “waarschuwingsroepers” en we weigeren aan ons lot overgelaten te worden in een maatschappelijke impasse waarvoor we niet verantwoordelijk zijn.
Specifieke situaties vereisen specifieke maatregelen en toegewijde crisismiddelen, maar ze moeten, om effectief te zijn, worden ingebed en relevant zijn binnen een bredere diagnose: een samenleving die langzaam maar onvermijdelijk uiteenvalt voor velen. We hebben gezien dat in een ongekende crisis, zoals de Oekraïense vluchtelingencrisis, opvang, huisvesting, toegang tot rechten, werk en huisvesting snel en efficiënt werden geïmplementeerd. Dit bewijst dat wanneer er echt wil is, alles mogelijk is. Voor het publiek dat wij opvangen, geconfronteerd met chronische kwetsbaarheid, is de conclusie onontkoombaar: de overheid ontbreekt het niet aan middelen. Wat ontbreekt, is politieke wil.
Wij, organisaties uit de sociale en gezondheidssector die dagelijks werken met daklozen, mensen met verblijfsonzekerheid, gezondheids- en geestelijke gezondheidsproblemen, en zelfs verslavingsproblematiek, roepen de overheden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Staatssecretariaat voor Asiel en Migratie, het Ministerie van Binnenlandse Zaken, het Federale Ministerie van Armoedebestrijding en de gemeenten Anderlecht, Brussel-Stad en Sint-Gillis op om zo spoedig mogelijk contact met ons op te nemen om een situatie van “crisis” te erkennen, die gezamenlijke maatregelen vereist om de arbeidsomstandigheden van de terreinteams te verbeteren en concrete en waardige perspectieven te bieden aan de meest kwetsbare mensen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest… tenzij men besluit dat we al genoeg doen voor hen?
Eerste ondertekenaars: AMO Rythme, Bulle, DoucheFLUX, L’Ilot, Infirmiers de rue, La Rencontre, Macadam, Pierre d’Angle, Sarparast, Rolling Douche, SOS Jeunes – Quartier Libre ASBL.
Perscontact / Ondertekenen: Laurent d’Ursel – 0471 41 10 08 – laurent.dursel@doucheflux.be